- Het Russische huurlingenleger Wagner Group zit in een lastig parket, na de mislukte muiterij tegen het bewind van president Vladimir Poetin.
- Wagner-leider Jevgeni Prigozjin is naar Belarus vertrokken.
- Westerse politiek-militaire experts zien drie scenario’s voor de toekomst van de paramilitaire organisatie.
- Lees ook: Dit zijn 13 critici van Poetin die op vreemde wijze dood zijn gegaan – president van Belarus claimt dat Wagner-baas Prigozjin is gespaard
De muiterij van het Russisch huurlingenleger Wagner Group in het weekend van 24 juni duurde slechts 36 uur. De paramilitaire troepen van Wagner-leider Jevgegni Prigozin bevonden zich naar schatting op 200 kilometer afstand van Moskou, toen de huurlingenbaas de operatie afblies.
Inmiddels zit Prigozjin zelf in Belarus, na bemiddeling van president Alexander Loekasjenko. Wat er met de Wagner Group gaat gebeuren, is onzeker.
Westerse politiek-militaire experts geloven echter dat de mislukte opstand niet het einde betekent van de activiteiten van de Wagner Group. Die heeft niet alleen in Oekraïne gevochten, maar ook in Afrika en delen van het Midden Oosten.
De vraag is vooral in welke vorm de huurlingen hun activiteiten voortzetten. Business Insider schetst drie scenario’s voor de toekomst van de Wagner Group.
1) Hergroepering van de Wagner Group in Belarus onder leiding van Prigozjin
De Russische president Vladimir Poetin gaf afgelopen week in een toespraak op tv aan dat de Wagner-strijders grofweg drie keuzes hadden na de mislukte opstand: zich aanmelden bij het Russische leger, met Progozjin meegaan naar Belarus of demobiliseren.
Wat betreft de hergroepering van het Wagner-leger in Belarus zijn er een paar aanwijzingen dat een deel van de huurlingen hiervoor heeft gekozen. Ongeveer duizend Wagner-strijders hebben al besloten om naar Belarus te gaan, meldde het onafhankelijke Russische mediakanaal Meduza, dat een bron bij het Russische Ministerie van Defensie aanhaalde.
President Loekasjenko van Belarus vertelde verslaggevers afgelopen week dat hij de troepen van de Wagner Group een "verlaten basis" had aangeboden, meldde The Guardian. Loekasjenko zei niet hoeveel er al waren gekomen.
President Alexander Loekasjenkto van Belarus. Foto: Mikhail Svetlov/Getty Images
Britse inlichtingendiensten schatten dat er in totaal ongeveer 8.000 huurlingen betrokken waren de muiterij. Het lijkt er dus op dat een groot deel van de Wagner-huurlingen zich nog buiten Belarus bevindt.
"Niet iedereen is met Prigozjin meegegaan: sommige hangen rond in de regio's Loehansk en Donbas. Sommige zijn nog steeds in de regio Krasnodar", aldus een Wagner-soldaat tegen Meduza.
Loehansk en de Donbas zijn Oekraïense regio's die grotendeels bezet worden door Rusland, Krasnodar ligt in in het zuiden van Rusland.
2)Vorming van alternatieve paramilitaire groepen in Rusland vanwege lagere lonen in Russisch leger
Sommige politiek-militaire experts geloven dat veel rekruten van de Wagner Group weigeren om voor Rusland te vechten, omdat ze niet genoeg salaris krijgen in het Russische leger.
De Wagner Group betaalt soldaten twee keer zoveel als het Russische leger, meldde het German-Marshall Fund vorig jaar. President Poetin gaf afgelopen week aan dat de Russische staat van mei 2022 tot mei 2023 omgerekend ruim 900 miljoen euro heeft betaald aan de Wagner Group.
Onderzoeker Joana de Deus Pereira van de Britse denktank Royal United Services Institute zegt tegen Business Insider dat de hoogte van de lonen een belangrijk punt is voor de huurlingen van de Wagner Group. "Het gaat vooral om geld. Wat verder meespeelt is dat sommige individuen in de top van de Wagner Group gemakkelijke doelwitten zijn, als ze zich zouden inschrijven bij het Russische leger."
De huurlingen van de Wagner Group hebben bovendien alternatieven. "Ze kunnen vrij eenvoudig ofwel een nieuwe paramilitaire organisatie oprichten of zich aansluiten bij andere, bestaande paramilitaire organisaties", aldus de onderzoeker.
3)Terugkeer huurlingen Wagner Group naar Afrika
Niet vergeten moet worden dat de Wagner Group vóór de oorlog in Oekraïne uitbraak, volop actief was in andere landen. De huurlingen hebben onder andere gevochten in Libië, Syrië, de Centraal-Afrikaanse Republiek en Mali.
De Deus Pereira geeft aan dat het waarschijnlijk is dat veel strijders terug zullen keren naar Afrika. "Deze organisatie werkt al jaren in Afrika. Het is van groot belang voor de Wagner Group dat hun operaties in deze landen doorgaan."
Volgens Julia Stanyard van de non-gouvernementele organisatie Global Initiative against Transnational Organized Crime is het ook goed denkbaar dat Prigozjin naar Afrika vertrekt, zo zei ze tegen de BBC. Het is waarschijnlijk dat hij "de controle en eindverantwoordelijkheid voor de Wagner-activiteiten in Afrika zal behouden".
Toekomst Wagner-leider Prigozjin onzeker
Opricher Jevgeni Prigozjin van de Wagner Group. Foto: Press service of "Concord"/Handout via REUTERS
Hoe de toekomst van Prigozjin eruitziet, is echter niet heel duidelijk. President Loekasjenko van Belarus snoefde afgelopen week tegen verslaggevers dat hij Poetin had overtuigd om de Wagner-leider niet "uit de weg te ruimen", na de mislukte opstand.
Sommige experts stellen daarentegen dat het onwaarschijnlijk is dat Poetin vergevingsgezind zal zijn en dat Progozjin op termijn toch voor zijn leven moet vrezen.
De Deus Pereira geeft aan dat de Wagner Group in principe gewoon verder kan, als Prigozjin besluit zich terug te trekken. Momenteel zijn er volgens de onderzoeker minstens 25 andere paramilitaire organisaties actief in Rusland, waarvan sommige banden hebben met het Russische ministerie van Defensie.
"Wagner heeft vele gezichten gehad. Vóór Prigozjin waren er anderen", aldus De Deus Pereira. "Het is niet heel ingewikkeld om deze organisatie te vervangen of een nieuw gezicht te geven."
